Medeni Usul Hukuku (Davaya Müdahale)

                                               DAVAYA MÜDAHALE

            Davaya müdahale 2 şekilde olur;
                        1) Fer'i müdahale

                        2) Asli müdahale

                                               FER'İ MÜDAHALE

            HMK- Taraflar ve davaya katılan 3. kişiler- Davanın ihbarı ve davaya müdahale- Feri müdahale

                                    

MADDE 66- (1) Üçüncü kişi, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer’î müdahil olarak davada yer alabilir.

           

            Kural olarak bir dava sonucu verilen hüküm sadece dava tarafları arasında kesin hüküm teşkil eder. Fakat bazı hallerde hüküm 3. bir kişinin durumunu dolaylı olarak etkileyebilir. Bu durumda 3. kişi davaya;

• Bir tarafın yanında
• Ona yardımcı olmak amacıyla katılır. Buna Feri Müdahale denir. Feri müdahil gerçek anlamda taraf sayılmaz.

            FERİ MÜDAHALENİN ŞARTLARI;

                        a) Görülmekte olan bir dava olacak

                        b) Tahkikat sona ermemiş olacak            

                        c) Kişinin davaya müdahale etmekte hukuki yararı bulunacak

                        d) Kişi dava ve taraf ehliyetine sahip olacak

                        e) Müdahil taraflardan biri olamaycak

                       

     Yargılama bittikten sonra davaya müdahale edilemez. Dosya üst mercide ise yine müdahale edilemez. Ancak hüküm üst merci tarafından bozulur ve yargılama ve tahkikat yenilenirse davaya müdahale edilebilir.

            FERİ MÜDAHALE USULÜ

            HMK- Taraflar ve davaya katılan 3. kişiler- Davanın ihbarı ve davaya müdahale- Feri müdahale talebi ve incelenmesi

MADDE 67- (1) Müdahale talebinde bulunan üçüncü kişi, yanında katılmak istediği tarafı, müdahale sebebini ve bunun dayanaklarını belirten bir dilekçeyle mahkemeye başvurur.
(2) Müdahale dilekçesi, davanın taraflarına tebliğ edilir. Mahkeme, gerekirse taraflarla birlikte üçüncü kişiyi de dinlemek üzere davet eder, gelmeseler dahi müdahale talebi hakkında karar verir.

            Görevli ve yetkili mahkeme ilk davanın görüldüğü mahkemedir.

            Taraflar müdahale talebine itiraz edebilirler. Talep ve itiraz ön sorun olarak incelenir.

            Müdahale talebi hakkında verilen karar nihai bir karar olmadığından tek başına kanun yoluna götürülemez. Ancak kesin hüküm ile beraber kanun yoluna götürülebilir.

            FERİ MÜDAHİLİN DURUMU

            HMK- Taraflar ve davaya katılan 3. kişiler- Davanın ihbarı ve davaya müdahale- Feri müdahilin durumu

MADDE 68- (1) Müdahale talebinin kabulü hâlinde müdahil, davayı ancak bulunduğu noktadan itibaren takip edebilir. Müdahil, yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebilir; onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini yapabilir.

2) Mahkeme, katıldığı noktadan itibaren, taraflara bildirilen işlemleri müdahile de tebliğ eder.

            Feri müdahil yanında katıldığı tarafın lehine olan delilleri ileri sürebilir. Tabi vakti geçmemişse.

            Feri müdahil yanında katıldığı asıl taraf aleyhine işlem yapamaz.

            Feri müdahil tek başına şu işlemleri yapamaz;

                        a) Lehine katıldığı taraf izin vermedikçe dava konusu üzerinde tasarrufta bulunamaz (yani feragat edemez, sulh olamaz, dava konusunu başkasına devredez.)

                        b) Karşı tarafa yemin teklif edemez, feri müdahile yemin teklif edilemez.

                        c) Hükmü kanun yoluna götürme sadece taraflara aittir. Feri müdahil eğer lehine katıldığı taraf kanun yoluna giderse kendisi de gidebilir. Ancak müdahil hakkında da hüküm verilmiş ise feri müdahil sadece kendisini ilgilendiren hükmü kanunun yoluna götürebilir.

                       

            Feri müdahale yanlızca çekişmeli yargıda mümkündür. Çekişmesiz yargıda feri müdahale söz konusu değildir.

           

            HMK- Taraflar ve davaya katılan 3. kişiler- Davanın ihbarı ve davaya müdahale- Feri müdahalenin etkisi

           

MADDE 69- (1) Müdahilin de yer aldığı asıl davada hüküm, taraflar hakkında verilir.

(2) Fer’î müdahilin, tarafla rücu ilişkisinde, asıl davadaki uyuşmazlık hakkında yanlış karar verildiği iddiası dinlenilmez. Ancak, müdahil, zamanında ihbar yapılmadığı için davaya geç katıldığını veya yanında katıldığı tarafın iddia ve savunma imkânlarını kullanmasını engellediğini ya da kendisince bilinmeyen iddia ve savunma imkânlarının, tarafın ağır kusuru sebebiyle kullanılamadığını belirterek, yanında katıldığı tarafın yargılamayı hatalı yürüttüğünü ileri sürebilir.

            Yukarıda ki madde feri müdahilin müdahalenin etkisinden kurtulmasına veya sonra açılacak rücu davasında işe yarar.

                                               ASLİ MÜDAHALE

            HMK- Taraflar ve davaya katılan 3. kişiler- Davanın ihbarı ve davaya müdahale- Asli müdahale

MADDE 65- (1) Bir yargılamanın konusu olan hak veya şey üzerinde kısmen ya da tamamen hak iddia eden üçüncü kişi, hüküm verilinceye kadar bu durumu ileri sürerek, yargılamanın taraflarına karşı aynı mahkemede dava açabilir.

(2) Asli müdahale davası ile asıl yargılama birlikte yürütülür ve karara bağlanır.

            Asli müdahale aslında açılmış bağımsız bir davadır.

            ASLİ MÜDAHALENİN ŞARTLARI;

                        a) Görülmekte olan bir dava olacak

                        b) Hüküm verilmemiş olacak

                        c) Kişi davanın tarafı olmayacak

                        d) Müdahil dava ve taraf ehliyetine sahip olacak

                        e) Müdahilin yargılama konusu hak veya şey üzerinde kısmen veya tamamen hak iddiası olacak

            Feri müdahalenin aksine asli müdahale de çekişmesiz yargıda da müdahale mümkündür. Çekişmesiz yargıda asli müdahale işi çekişmeli yargıya dönüştürür.

            Bir diğer feri ve asli müdahale farkı kanun yoluna başvurulsa bile bölge adliye mahkemesinde veya Yargıtay'da asli müdahalede bulunulamaz.

            ASLİ MÜDAHALENİN USULÜ

            Görevli ve yetkili mahkeme ilk dava veya işin görüldüğü mahkemedir.

            Asli müdahale talebinde bulunan kişiden hem başvurma hem de karar ve ilam harcı alınır.

            Asli müdahale davası ve asıl dava birlikte yürütülüp karara bağlanır. Asli müdahalede bulunan aynı mahkemede dava açarsa bu asli müdahaledir. Farklı bir mahkemede dava açarsa ki böyle bir hakkı vardır bu asli müdahale sayılmaz.

            ASLİ MÜDAHALENİN SONUÇLARI

            Feri müdahaleden farklı olarak asli müdahil bir taraftır ve yargılama sonunda onun hakkında da karar verilir.

            Mahkeme yargılama sonunda her iki dava için ayrı ayrı hüküm kurar. Bu hükümler birbirinden bağımsız kanun yoluna götürülebilir.

            İlk davanın davalı ve davacıları asli müdahale davasının zorunlu dava arkadaşıdır. Çünkü davanın taraflardan sadece birine karşı açılması asli müdahale de mümkün değildir. Fakat karar ikisi içinde aynı olmaz her biri hakkında farklı farklı kararlar verilebilir.